अब के?

अब के? व्हाट् नेक्स्ट?

समाजले सफलता भनेर ठहर्‍याएको एउटा मुकाममा पुगेर खुशी हुन पुगेपछि आउने मनोभाव बडो सकसपूर्ण हुने रहेछ ।

जिन्दगीमा अगाडी बढ्नुलाई अलि बढी नै क्याजुली लिईएछ । सानै छँदा यसले भविष्यमा केही गर्छ भनेर गुरू, दाइ, दिदी, काका, अङ्कल, अण्टी, छिमेकी, ज्योतिष लगायत समाजका अग्रजहरूले चढाएकै थिए । जिन्दगीमा पक्कै पनि केही गरिन्छ भनेर मख्ख पर्दै अगाडी बढियो ।

पढ्नु भनेको रहर थियो । उत्सुक दिमाग, जे भेट्यो त्यही पढ्यो । अवलोकन गर्न जाँगर थियो । बाटोमा जहिले पनि माथी, दाया बाया  हेरेर हिँड्ने गरिन्थ्यो । आमाले बाट‍ो हेरेर हिँड भनेर धेरै भन्नु हुन्थ्यो । तर भुँइ हेरेर कहिल्यै हिँडिएन । चिउँडोमा अनेकौ पत्र पत्र खत साक्षी छन् । पढियो, जाँच पास गरियो, कहिले फस्ट भइयो, कहिले ड्रप गरियो । जागिर खाइयो, लेखेरै बढुवा भइयो । यसले केही गरिसक्यो भन्ने समाजका अग्रजहरूले अझ्झै यसले केही गर्छ भनेर भन्न छाड्ने त हैनन्? आफूले भने के गर्ने हो मेसो पाउन सकिया छैन ।

कति माथी जाने त? जति माथी गएपनि त्यो माथीभन्दा माथी अरु कोही, अरू केही हुने रहेछ । कति माथी पुगेपछि एक्लो हुने हो? कति माथीसम्म साथीहरू भेटिने हुन् । कति माथी पुगेपछि खुट्टा खान्न छाड्ने हुन्? अब के? व्हाट नेक्स्ट?

यो देशमा सिस्टम छ । सिस्टम मै चलेको छ । रितिथिति भन्दा पनि बेथितिको सिस्टम गज्जबले बलियो गरी चलिराख्या छ । चिन-जान, नाता-ग‍ोता, भन-सुन, हात्ती-बाघ, नेता-चेला सबैको असन्तुलित मिश्रणले काम भन्ने जिनिस चलिराख्या छ । कोकाकोलाको फर्मुला बरू पत्ता लगाउँला यो काम बनाउने फर्मुला चैं क्र्याक गर्न सकिएन ।

अब के? व्हाट नेक्स्ट?

मबाट हुने कामका लागि दु:ख दिन्न । फर्मुला बनाउन्न । सक्ने यत्ति हो । अब के, भन्ने थाहा दिनु जरूरी छ ।

मेरो मुस्कानले खुलोस् तिम्रो हाँसो

मलाइ तिमी, तिमी मलाई यै खाँचो

एउटा दीपले सयौं दीप जलोस्

साँझमा एक आश बिहान सरी बनोस्

गाह्रो छ

 

"गाह्रो छ"

भन्न कति सजिलो छ। सुन्न पनि सजिलो छ ।

भोग्न एकदम गाह्रो हुन्छ । 

 

गाह्रो भइ भोगेको बुझ्न सकिन्न । गाह्रो भएको भोग्नेहरूलाई मात्र थाहा हुन्छ । गाह्रो भएको साँच्चिकै कत्ति गाह्रो हुन्छ ।

 

बा चेन स्मोकर थिए । सानैदेखि अनवरत चुरोट खाएको देखिरहकै थिएँ । किन खाए जस्तो लाग्थ्यो । अलिअलि बुद्धि पलाएपछि मैले सोध्थे, चुरोट किन नछाडेको । उनले भन्थे "टेन्सन भएर" । अनि मेरो सुधो प्रश्न हुन्थ्यो, चुरोटले टेन्सन घटायो कि बढायो त । अनि उनले भन्थे "छाड्न गाह्रो छ" । चुरोट छाड्न गाह्रो भएको हो कि जिन्दगी चलाउने झमेला गाह्रो भएको उनले कहिल्यै बुझाएनन् । 

 

गाह्रो हुनु भनेको मानसिक अनुभूति मात्र हुने रहेनछ । शारिरीक पनि हुन्छ । हड्डी भाँचेर अस्पताल बसेका, स्ट्रोक भएर शरिर हलचल नभइ ओछ्यान मै बसेका परेका परिवारका सदस्यको शारिरीक पीडा देखेकै हो । उनिहरूको गाह्रोपना अनुभूति भएकोजस्तो लाग्थ्यो, तर शायद उनिहरूको गाह्रोको एकांश पनि मैले बुझ्दैन रहेछु । 

 

गाह्रो भएर आफ्नो अगाडी धर्धती रोएको पनि देखेको छु । रून सक्नेहरू भाग्यमानी हुन् । रोएपछि मन हलुका हुन्छ रे । विज्ञानले पनि भन्छ, रोएपछि केही हर्मोनहरू निस्कन्छन्, जसले मगजमा गाह्रोपना अनुभूती गर्ने भागहरूलाई केही राहत दिन्छन् रे । 

 

रून नसकेर गाह्रो हुँदा कति उकुसमुकुस हुँदो हो । सुनाउन पनि नसकिने, देखाउन पनि नसकिने जिन्दगीका तानाबानाहरूले मनको घाँटी कत्ति अँठ्याउँदो हो । के भएको हो भनि चिच्याउँदै भन्दै, हिक्का छाड्दै रून सकिने हो त गाह्रो नहुँदो हो । 

 

जिन्दगीमा हजार तनाव हुनु पर्ने रहेछ । कैयौं तनावबाट भागेर आराम खोजिरहँदा केवल एक तनावको कारण बाँकी रह्यो भने त्यही तनावले निल्दो रहेछ । खाली दिनरात एकै कुरा किन सोची बस्ने? एउटालाई साइड लगाएर अर्को सँग भिड्ने, त्यसलाइ पनि छाडेर फेरी अर्को सँग भिड्ने । भिडेर जित्न सकिन्न । जितिन्न भन्ने थाहा पाएर पनि भिडिरहने, बिच्चमा छाड्ने र अर्को तिर भिड्ने । भिडिरहने, हारिरहने, बाँचीरहने । बच्चाहरूले घ्वाइँ खेल्याजस्तो एकखुट्टाले बुरुक् बुरुक् उफ्री यो कोठाबाट त्यो कोठा सन्तुलन मिलाउँदै पार लाउनु नै जिन्दगी रहेछ । एउटै तनावको घेरामा बाँच्नु हुन्न, उफ्रि रहनु पर्छ, अघि बढि रहनु पर्छ ।

 

गाह्रो नहोस् भनेर सोचीरहनु पनि एउटा गाह्रो हुनु नै हो । गाह्रो कसैलाई नहोस् । कसैलाई गाह्रो परेको जस्तो लागिरहँदा यो मनले पनि अलिकति त्यो गाह्रो बुझिदिओस् । गाह्रो पार्न पनि नपरोस् । गाह्रो कसैलाई नहोस् ।

जिन्दगी चल्दो छ

जिन्दगी चल्दो छ । चल्नुको नाम गाडी । चल्नुको नाम जिन्दगी ।

खै कसले पैसा बनायो । बनाउने बेलामा त राम्रै सोचेर बनाएथ्यो होला, तर अहिले पैसाको श्रृजना गर्ने आफैले पनि माथीबाट हेरिरहेको भए,आफ्नो श्रृजनालाई धिक्कार्दै होला । अप्पनहाइमरलाई पनि त परमाणु बम बनाएकोमा खुशि त लागेको रहेनछ । पैसा सबै थोक हैन, तर पैसा धेरै थोक हो । अझ्झ पैसा केही होइन, रूपैँया धेरै थोक हो । रूपैँयाले नै जिन्दगी चलाउने रहेछ । हैन,हैन !रूपैँयाले जिन्दगी चलाउने हैन ।  रूँपैया भएन भने चैं जिन्दगी नचल्ने रहेछ । खुशि, हाँसो, वस्तु, अन्न, मनोरञ्जन सबै विक्री हुन्छन् र ती विक्रीको विनियमयको माध्यम रूपैँया हो ।

माया किन्न सकिन्न रे । प्रेम रूपैँयाले किन्न सक्दैन रे । खुशि चैं किन्न मिल्छ कि जस्तो लाग्न थालेको छ । संसार भुलेर संगीतमा डुब्ने माध्यम दुइ छन् अहिले मेरा लागि, एक मोबाइल, अर्को हेडफोन, अनि अर्को एउटा बडेमानको ब्लुटुथ स्पीकर । मोबाइल किनेको हो, हेडफोन उमेशले कोसेली दिएको, ब्लुटुथ उमेशले अमेरिकाबाट आउँदा ल्याइदिएको । औहौ, उमेश भन्ने साथीले मेरो स्वाद बुझ्छन् । ती दुइ उमेशहरू फरक हुन् है । एक उमेश सत्याल, अर्को उमेश आचार्य । मनका कुरा बुझ्ने साथीहरू !

जिन्दगी चल्दा चल्दै रूपैँयाको अभाव भयो भने के गर्ने? फ्याट्ट दिमागले भन्छ, बाउ सँग माग्ने । त्यो सहुलियत मसँग छैन । अनि सम्झेँ साथीहरू! मेरा साथीले मसँग पैसा मागे भने त म खल्ती टक्टकाएर दिन्छु । मलाई भयङ्कर अभाव भयो भने साथीलाई नै भन्छु । साथीले पक्कै दिन्छन् । नदिइ सुख । तर केही साथीले मसँग लगेका पनि छन् । परेका बेला एकवचन दायाँबायाँ नसोची, लु जा त भनेर पैसा दिएका साथीहरूले मलाइ कति मान्दा हुन्? मलाई चाहिँदा किड्नी बेचेरै पनि देलान् नि ।

ईस्स! दिएका दियै हुन् । दशौं पटक अनुनय गर्दा पनि पैसा दिँदैनन् । लु मानौं कि छैन होला । तर आफ्नै अगाडी गाडी फेरेको, व्यवसाय बढाएको देख्दा पैसा छैन भनेर कसरी मान्नु? शायद साथीको पैसा तिर्नु उसको प्राथमिकतामा परेन । कि म साथीमा परिन । यि दुवै कुरा हुन सक्छन् । यी दुवै कुरा मध्य कुनै एक भएपनि चित्त दुख्छ । चित्त दुखे त केही छैन, पैसा चैं आउनु पर्ने । चित्त दुखेको त समयले निको पार्ला, तर पैसा नभएको पीर समयले निको पार्दैन, झन् बढाउँछ ।

उधारो, सापटी लिनेको नाम सम्झदैँछु । कोही फिल्म बनाउँदैछन्, फिल्म रिलिज हुने क्रममा छ । शुभकामना भन्नु छ । कसैको फिल्म रिलिज भएर हिट पनि भइसक्यो । भुवन केसीले बक्स अफिस लागू गर्देका छन्, कति कमायो फिल्मले थाहा हुँदैछ । अर्को साथी फिल्म बनाउन सिक्दैछ । अर्को साथी विदेको भिसा कुर्दैछ । अर्को साथी कहिले जिन्दगीको चिठ्ठा पर्ला कि भनेर थरिथरिका चिठ्ठा ट्राइ मार्दैछ । एउटाले इलेक्ट्रिकल साइकल दिन्छु भनेर सापटी लग्यो, बेपत्ता भयो । तुलाचन भनेका थकाली हुन् अरे । थकालीहरू बेइमान् हुन्नन् भनेर एकजना गोर्खाली दाजुले सुनाउँदै थिए । काली बेइमान् हुन्नन्, बाहुन पनि हुन्नन् । ढकाल, पाण्डे, गौतम, कोइराला, थपलिया, अग्रवाल, गुप्ता कोही पनि बेइमान हुन्नन् ।

मान्छे बेइमान हुन्छ । ती बेइमानका इमान जाग्ला र कुनै दिन त तिर्लान् भनेर कुर्दैछु ।

मेरो जिन्दगी चलिराछ, रोकिया छैन । रूपैँया नभएर जिन्दगी कठिन भएको छैन, असहज चै छ । दिनेले देलान्, फिर्ता दिनेले देलान् । तर साथीले पक्कै दिन्छन् । नदिने त साथी नै भएन नि ।

मलाई बिहे मनपर्दैन

मलाई बिहे मनपर्दैन । 

 

मैले यो भन्दा खेरि संसार रिसाओस् मतलब भएन, मेरी श्रीमति रिसाउनु भएन । खासमा मलाई बिहे मन नपरेको हैन । मन नपरेको भए बिहे गर्ने नै थिइन । बडो दुःख गरेर, हतार गरेर गरेको पो त । खासमा मलाई बिहेमा हुने जमघट मनपर्दैन । हैन, हैन । जमघट मननपरेको पनि हैन । बिहेको तडक भडक मन नपरेको हो । हाम्रो समाजले उत्सवका रूपमा मनाउने दुइ युवाको मिलनमा देखाउनैका लागि गरिने तामझाम मनपरेको । मेरो यो मननपराई बाँकी संसार छाडम्, मेरै आफ्नै श्रीमतीलाई पनि मन पर्दैन होला । 

 

२०७६ फागुन ३० गते बिहे गरिएको थियो । अलि पछि बिहेभोज गरुँला जस्तो लागेको थियो । तर कोरोनाले देशलाई छपक्कै छोपेपछि त्यो पनि जुरेन । केही समय रोल्पामा क्वारेन्टाइन लागू गर्दै बित्यो । केही समय काठमाडौंमा लकडाउन मनाउँदै बित्यो । अर्को महिना, अर्को साल भन्दै एक वर्ष बित्यो । स्थिति सामान्य भइसके जस्तो लागेको थियो, एक्कासी नयाँ भेरिएन्ट आइपुग्यो । पुरानो कोरोनाले हाम्रो जीवनशैली नै नयाँ बनाइ दिएको थियो, नयाँ कोरोनाले त्यही नयाँ कै बानी लगाउनू भन्ने आदेश दिएको छ। 

 

यत्रतत्र बिरामी छन् । अलि छेउ मै शुक्रराज अस्पताल छ । संसारले टेकु अस्पताल भनेर चिन्छ । हरेक दिन पाँच छ चोटी कर्कश आवाजमा एम्बुलेन्सको आवाज सुन्न पर्छ । हिजो भर्खर थाहा भयो, त्यो साइरन शववाहनको रहेछ । आफन्त, साथी बिरामी परेर आफू पनि बारम्बार त्यही अस्पताल जानु परेको छ । अक्सिजनको कमी भइसकेको छैन, शय्या र आइसियुका लागि पालो कुर्न पर्छ भन्ने चैं थाहा भयो । आइसियुमा कोही मरेपछि अर्कोले पालो पाउने रहेछन् । कसैको मृत्यु, कसैको जीवन जोगाउने अवसर बनिरहेको छ। 

 

साथीहरूको परिवार पनि बिरामी छन् । धेरैजसोलाई कोरोना सर्नुको कारण भनेको बिहे भोज नै हो भन्ने निर्क्यौल छ । एकजना त डाक्टरै हुन् । कोरोना सङ्क्रमण रोकथाममै काम गर्ने गर्छन् । उहाँकै श्रीमती सङ्क्रमित हुनुहुन्छ । बिहे भोज खान जानु भएको रहेछ । अर्को साथीको घरमै बिहे थियो । वर र वधू दुवै पक्षका परिवार बिरामी छन् रे ।

कार्यालयमा पिसिआर परिक्षण गराउनेहरूको लाम छ । त्यो लाम लागेका मध्य लगभग आधाउधि कोरोना सङ्क्रमित भनेर प्रमाणित हुन्छन् । कतिपय अति बिरामी परेर आएकै पनि हुन्छन् । जोखिम सबैभन्दा बढी यहीँ छ । साथीहरू बारम्बार सम्झाउँछन्, यसरी भीडमा नजानु है, फेसशिल्ड लाउनुस्, ग्लब्स खै? बरू गाउन नै लाएर बस्नुस् । धेरैजसो समय यादै हुन्न । आज साथीले फेसशिल्ड हातैमा ल्याएर राखिदिइन् । मैले उनलाई भगवान मानेँ । तेरो जीवन जोगा है भनेर सम्झाउने भगवानै हुन् । ड्युटी अवधि भर पिपिई, मास्कमा बसेका सहकर्मीहरूको आँखाले मात्र चिन्दो रहेछु । उनिहरूले फेसबुकमा राखेको फोटो हेर्दा ट्वाँ पर्छु । दिउँसो देखेको अनुहार र यो अनुहार एकै मान्छेको हो र भनेर । 

 

जिन्दगी चलिराख्या छ । यो चलि नै रहने छ ।

 

अस्पतालमा काम गर्नेलाई पनि विस्तारै मृत्यु सामान्य लाग्दै जाला । समाजमा पनि "ए त्यो पनि कोरोनाले थला परेछ" भन्ने बानी पर्ला । बिहेवारी पनि चलि नै रहला । भोजभतेर पनि बन्द कहाँ हुने हो र? सरकारको एकजना मन्त्रीले भेला नगर्नू है भनिरहँदा अर्का ठूला मन्त्रीले एउटा सिमेन्टको ठाँडो उद्घाटनमा भेला आयोजना गरिरहेकै देखिएकै हो । सरकारले केही गरेन भनेर उफ्रिने प्रतिपक्षका पनि जिल्ला भेलाको फुर्ति नदेखिएको कहाँ छ र?

मलाई जमघट मनपर्दैन । अरूलाई मनपर्न पाउँछ ।

 

मलाई जमघट मनपर्दैन । तर म आफै दैनिक ३०० जनाको जमघट व्यवस्थापनमा आफ्नो रूचीले खटिरहेछु ।

मलाई बिहे मनपर्दैन । अरूले त मनपराउन पाउन्छन् नि ।